Test osobowości przeprowadzamy u szczeniąt w wieku około 6-8 tygodni. Pomaga on określić towarzyskość i temperament szczenięcia, co pozwala w przybliżeniu przewidzieć jego przyszłe zachowanie. Jeżeli szczenięta w tym wieku nie były wcześniej wybrane przez nowych właścicieli, wyniki testu pomogą dokonać właściwego wyboru. Jeśli szczenięta były już wybrane wcześniej, wyniki posłużą jako wskazówki do dalszego postępowania ze szczenięciem.
Osoba przeprowadzająca test (nieznana szczenięciu) powinna wziąć szczenię w odizolowane, nowe dla szczenięcia miejsce, pozbawione odciągających uwagę bodźców zewnętrznych. Poniżej opisany jest test zachowania szczenięcia według W.Campbell'a.
Podczas przeprowadzania testu nie należy obchodzić się ze szczeniętami bardzo spokojnie, nie popędzać ani nie chwalić. Jeśli szczenię załatwi swoje potrzeby fizjologiczne podczas prób, należy to zignorować, gdyż jest to w tym wieku normalne.
Test składa się z 5 prób. Szczenię klasyfikuje się w zależności od jego reakcji, przyznając mu kategorię A,B,C,D lub E.
Natychmiast po przyjściu do pomieszczenia testowego. stawiamy szczenię na ziemi i oddalamy się na odległość 2-3 metrów w kierunku przeciwnym do drzwi wejściowych. Następnie kucamy i lekko klaszczemy dłońmi, aby zwrócić na siebie uwagę szczenięcia. Od tego czy szczenię podejdzie do nas i jak chętnie to zrobi, czy jego ogon będzie uniesiony czy podwinięty, zależy stopień towarzyskości, zaufania lub niezależności.
Stoimy obok szczenięcia a następnie odchodzimy od niego obserwując czy za nami podąża. Oczywiści szczenię musi zauważyć, że się oddalamy. Im chętniej szczenię podąża za nami, tym jest mniej niezależne.
Kucamy i delikatnie głaszczemy szczenię poczynając od głowy do tyłu, wzdłuż szyi i grzbietu. Jego reakcja świadczy o stopniu w jakim akceptuje naszą socjalną dominację. Silnie dominujące szczenięta mogą nawet wskakiwać na osobę przeprowadzającą test. Niezależne szczenię może po prostu odejść.
Delikatnie kładziemy szczenię na grzbiecie i trzymając rękę na jego klatce piersiowej czekamy aż się uspokoi. Od tego jak bardzo szczenię protestuje i wyrywa się zależy stopień w jakim akceptuje naszą dominację.
Podnosimy delikatnie szczenię i trzymamy je w ramionach przez około 30 sekund. Ważne, aby trzymać ręce tak, aby szczenięciu nie było niewygodnie. To jak chętnie szczenię akceptuję tę sytuację wskazuje na stopień w jakim ulega naszej dominacji. Po postawieniu szczenięcia na ziemi, należy zawsze je pochwalić i pogłaskać.
Wszystkie szczenięta należy poddać testowi w ten sam sposób a wyniki zapisać i podsumować. Poniższa tabela przedstawia interpretację wyników:
| Typ | Otrzymane oceny | Opis osobowości |
|---|---|---|
| I | min 2 reakcje A, pozostałe B | szczenię ma skłonność do reagowania w sposób dominujący, agresywny; potrzebują spokojnego, łagodnego i za razem stanowczego postępowania; nie nadają się dla rodziny z małymi dziećmi; nadają się dobrze do roli stróża i obrońcy. |
| II | min 3 reakcje B | szczenięta tego typu próbują rywalizować i dominować; wskazane łagodne i stanowcze metody postępowania; niewskazane dla rodzin z małymi dziećmi. |
| III | min 3 reakcje C | szczenięta tego typu najlepiej pasują do większości typów rodzin; najlepszy typ szczenięcia dla dzieci i osób starszych. |
| IV | min 2 reakcje D a szczególnie min1xE | szczenięta bardzo uległe, wymagające wielu pochwał i bardzo łagodnego traktowania; nadają się dla spokojnych dzieci; zdarza się, że reagują agresją w momentach zagrożenia. |
| V | min 2 reakcje D zwłaszcza gdy dotyczy p.4 | szczenięta te mogą mieć problemy z socjalizacją, wymagają stosowania specjalnych technik edukacji; jeśli wystąpiły u nich również reakcje A lub B, to mogą być lękliwe, w sytuacjach stresu reagować agresją; nie nadają się raczej dla rodzin z małymi dziećmi. |
| VI | mieszanka różnych reakcji | gdy wyniki wydają się być sprzeczne, to należy powtórzyć test; jeśli sytuacja powtarza się, może to wskazywać, że szczenię może zachowywać się w przyszłości w sposób trudny do przewidzenia i będzie wymagało specjalnego traktowania. |
Wynik testu często wydaje się sprzeczny z obserwacjami zachowania szczenięcia w miocie. Jest to normalne. Często szczenię, które według testu zostało sklasyfikowane jako dominujące, nie jest takie w towarzystwie swojego rodzeństwa, ponieważ zajmuje w miocie pozycje podporządkowaną.
Wyniki testu należy traktować zawsze z pewną rezerwą, ponieważ mogą mieć na nie wpływ czynniki zewnętrzne np. osoba wykonująca test.
Trzeba też pamiętać, że test pomaga określić predyspozycje psychiczne szczenięcia. Istotniejszy wpływ na zachowanie dorosłego psa mają doświadczenia wyniesione z okresu pomiędzy 7 a 12 tygodniem życia a więc w późniejszym okresie.
Artykuł z kwartalnika "Kynologia"
Komentarze